Jak napisać pozew rozwodowy? Kto powinien go złożyć i czy to ma znaczenie? Jakie opłaty należy uiścić? Odpowiadamy na najważniejszy pytania dotyczące pisania pozwu rozwodowego.

Pozew rozwodowy: wzór

Pozew rozwodowy (potocznie papiery rozwodowe) to pismo procesowe, które rozpoczyna postępowanie o rozwód. Gdzie można pobrać wzór pozwu o rozwód? Tak naprawdę nie istnieje taki odgórnie przygotowany dokument, ponieważ każdy rozwód jest inny, a pozew powinien opisywać faktyczną sytuację małżonków oraz ich cele. Powinny się w nim znaleźć dane małżonków i ich dzieci, informacje na temat umów majątkowych małżeńskich, przebiegu małżeństwa (uzasadnienie pozwu rozwodowego) oraz przyczyn zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego. Do pozwu o rozwód należy dołączyć:

• odpis pozwu,
• 2 egzemplarze (oryginał + kserokopia) odpisu skróconego aktu małżeństwa (aktualny – 3 miesiące od wystawienia),
• 2 egzemplarze (oryginał + kserokopia) odpisów skróconych aktów urodzenia małoletnich dzieci,
• 2 egzemplarze (oryginał + kserokopia) zaświadczenia o wysokości dochodów z 3 ostatnich miesięcy.

Jak napisać pozew rozwodowy?

Określenie właściwego sądu

Powództwo o rozwód wytacza się przed właściwy Sąd Okręgowy, a nazwę sądu należy zamieścić w pozwie. W każdym mieście (oprócz Warszawy) znajduje się tylko jeden sąd okręgowy, w związku z czym wystarczy informacja, że jest to „Sąd Okręgowy [miejscowość]”. Jak określić, który sąd będzie właściwy, jeśli jeden lub oboje małżonkowie zmienili miejsce zamieszkania? Wygląda to następująco:

• powództwo o rozwód wytacza się przed sąd okręgowy, właściwy dla ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania małżonków, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania;
• jeżeli oboje małżonkowie zmienili miejsce zamieszkania na inny niż dotychczas okrąg, wówczas wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej;
• jeśli żadna z dwóch powyższych możliwości nie może być brana pod uwagę (np. małżonek wyjechał za granicę), wówczas właściwy będzie sąd miejsca zamieszkania powoda.

Co się stanie, jeśli popełnimy w tym zakresie błąd? Jedynym skutkiem będzie przesłanie pozwu do właściwego sądu, jednak my stracimy w ten sposób kilka tygodni.

Podanie danych małżonków

Po określeniu właściwego dla nas sądu okręgowego, wpisujemy imię i nazwisko oraz adres zamieszkania powoda i pozwanego. Należy pamiętać o tym, że nie podajemy adresu zameldowania, a adres faktycznego zamieszkania. O wszystkich ewentualnych zmianach tego adresu musimy poinformować sąd. Co zrobić, jeśli nie jesteśmy w stanie podać miejsca zamieszkania małżonka? W tej sytuacji w pozwie rozwodowym wnosimy o ustanowienie kuratora dla osoby nieznanej z miejsca pobytu.

Treść pozwu o rozwód

Po podaniu wszystkich wyżej wymienionych danych tytułujemy pismo: „Pozew o rozwód”, a następnie informujemy, czego żądamy:

„żądam rozwiązania przez rozwód związku małżeńskiego zawartego w dniu XX.XX.XXXX r. w Warszawie zarejestrowanego w Urzędzie Stanu Cywilnego w Dzielnicy XXX pod numerem […], pomiędzy powódką, którą jest Katarzyna XXX urodzona dnia […] o nazwisku rodowym […] a pozwanym, którym jest Marek XXX urodzony dnia […] o nazwisku rodowym […]”

Powyższe żądanie jest wspólne dla spraw rozwodowych, jednak już dalsza część pozwu będzie różna w zależności od sytuacji, w jakiej znajdują się małżonkowie. Musimy więc określić, czy żądamy zaniechania orzekania o winie rozkładu małżeństwa, czy tez orzeczenia rozwodu:

• z wyłącznej winy pozwanego;
• z wyłącznej winy powoda;
• z winy obydwu stron;
• z przyczyn niezawinionych przez strony.

Zgodę na rozwód bez orzekania o winie można wycofać w każdym momencie, aż do uprawomocnienia się wyroku rozwodowego. Oznacza to, że zgodę na rozwód bez orzekania o winie można wycofać nawet w drugiej instancji – w sądzie apelacyjnym.

Treść pozwu o rozwód: żądania dotyczące małoletnich dzieci

Jeżeli posiadamy wspólne małoletnie dzieci sąd w orzeczeniu rozwodowym będzie musiał wypowiedzieć się w czterech kwestiach:

• z kim dziecko będzie mieszkać,
• komu przysługuje władza rodzicielska,
• jak mają wyglądać kontakty dziecka z rodzicami,
• w jakiej wysokości będą ustalone alimenty na dziecko.

Warto wiedzieć, że sąd nie orzeka o pełnoletnich dzieciach pozostających na utrzymaniu rodziców (np. 18-letnim licealiście). Chcąc uzyskać alimenty na dorosłe dziecko musimy wszcząć oddzielną sprawę o alimenty, w której powodem będzie pełnoletnie dziecko.

Miejscem zamieszkania dziecka pod względem prawnym jest miejscowość, w której mieszka osoba, z którą dziecko będzie dzielić adres. Przykładowa regułka może wyglądać następująco:

„Wnoszę o ustalenie każdoczesnego miejsca zamieszkania dziecka – małoletniej córki stron Marty XXX w Warszawie – przy Powódce – Katarzynie XXX”

Trochę inaczej formułuje się żądanie w przypadku pieczy naprzemiennej, ponieważ w tym przypadku jako miejsce zamieszkania dziecka wskazuje się miejscowość, w której zamieszkują rodzice, a miejsce pobytu określa się zgodnie z ustaloną władzą naprzemienną:

„Wnoszę o ustalenie każdoczesnego miejsca zamieszkania dziecka – małoletniej córki stron Marty XXX – w Warszawie, a miejsce pobytu dziecka zgodnie z orzeczoną opieką naprzemienną”.

Pisząc pozew o rozwód należy również przedstawić swoje żądania w zakresie władzy rodzicielskiej, a więc praw i obowiązków rodziców do wychowania dziecka zgodnie z własnymi przekonaniami oraz podejmowania decyzji dotyczących dziecka, zarówno tych istotnych, jak również decyzji dnia codziennego. W treści pozwu o rozwód możemy wnosić o:

• pozostawienie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom,
• ograniczenie władzy rodzicielskiej małżonka nad dzieckiem do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka,
• zawieszenie władzy rodzicielskiej małżonka nad dzieckiem,
• pozbawienie władzy rodzicielskiej małżonka nad dzieckiem.

Co do zasady sąd przyznaje pełną władzę rodzicielską obojgu rodzicom przyjmując, że jest to najlepsze rozwiązanie dla dziecka. Ograniczenie, zawieszenie lub pozbawienie władzy rodzicielskiej wynika z udowodnionych w trakcie procesu szczególnych okoliczności.

Kolejną kwestią związaną z dziećmi są alimenty. Sąd orzeka o ich przyznaniu z urzędu, tj. niezależnie od tego, czy takie żądanie przedstawimy w papierach rozwodowych. Ich wysokość zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, które wynikają z indywidualnych potrzeb dziecka, poziomu życia rodziców oraz warunków i poziomu życia środowiska, którym dziecko się otacza.

Podział majątku wspólnego

W sprawie rozwodowej można złożyć wniosek o ustalenie nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym. Jeżeli sąd uzna, że podział majątku spowoduje nadmierną zwłokę w postępowaniu to pozostawi wniosek bez rozpoznania. Orzeczenie o pozostawieniu wniosku bez rozpoznania nie podlega zaskarżeniu.

Zabezpieczenie

Sprawa rozwodowa trwa długo albo bardzo długo. W tym czasie małżonkowie potrzebują zazwyczaj, aby sąd na czas rozwodu rozstrzygnął tymczasowo jak mają wyglądać stosunki pomiędzy małżonkami. Zabezpieczenia zazwyczaj dotyczą dzieci, lecz zdarzają się również zabezpieczenia innych kwestii. Co możemy zabezpieczyć?

• alimenty na dziecko,
• obowiązek małżonka przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny,
• sposób roztoczenia pieczy nad wspólnymi małoletnimi dziećmi, najczęściej sposób utrzymywania kontaktów z dzieckiem,
• zakres i sposób korzystania z mieszkania,
• obowiązek wydania małżonkowi opuszczającemu mieszkanie potrzebnych mu przedmiotów.

Uwaga!!! Zabezpieczenie roszczeń alimentacyjnych ma charakter nowacyjny. Oznacza to, że jeżeli sąd nie przyzna nam alimentów w wyroku rozwodowym albo przyzna je w niższej wysokości niż je zabezpieczono to nie będziemy musieli zwracać małżonkowi zapłaconych alimentów.

Dowody w sprawie o rozwód

Już na etapie przygotowania do złożenia pozwu o rozwód warto zacząć zbierać dowody, które będą niezbędne w trakcie trwania sprawy rozwodowej. O jakiego rodzaju dowody chodzi? Przyjrzyjmy się trzem przykładom, które pozwolą zorientować się w tej kwestii:

• skrócony odpis aktu urodzenia jest dowodem posiadania wspólnego dziecka
• rachunki, paragony, faktury z kilku ostatnich miesięcy – wszystkie dokumenty potwierdzające codzienne wydatki pozwolą wykazać, jakie są uzasadnione potrzeby rodziny, co będzie miało znaczenie chociażby przy ustalaniu wysokości alimentów
• kopie konwersacji w social mediach, smsów, zdjęcia – jednym słowem wszystko, co będzie informacją na temat funkcjonowania waszego małżeństwa i zachowania małżonka prowadzących do rozpadu małżeństwa, np. niewierności.

W sprawie o rozwód powinniśmy z własnej inicjatywy składać wnioski dowodowe. Do najczęściej spotykanych w praktyce dowodów należą:

• przesłuchanie stron – zawsze z urzędu,
• odpis aktu małżeństwa – zawsze obowiązkowo,
• odpis aktu urodzenia wspólnego dziecka (dzieci) – zawsze obowiązkowo,
• przesłuchanie świadka (świadków) – niektóre sądy traktują ten dowód jako obowiązkowy, gdy małżeństwo ma małoletnie dzieci,
• dokumenty poświadczające dochody małżonka,
• wywiad środowiskowy,
• dokumenty dotyczące stanu zdrowia wspólnych małoletnich dzieci,
• opinia OZSS (Opiniodawcze zespoły sądowych specjalistów) dawniej do 2015 r. – ROD-K,
• opinia biegłego psychologa,
• przesłuchanie wspólnych dzieci stron (które ukończyły 17 lat),
• dokumenty dotyczące stanu zdrowia małżonków,
• dokumenty znajdujące się w aktach innych spraw, zwłaszcza spraw karnych,
• notatki z interwencji policyjnych w miejscu przebywania stron,
• raporty przygotowane przez prywatnych detektywów zazwyczaj mające potwierdzać dopuszczenie się zdrady przez małżonka,
• wydruki i stenogramy rozmów między małżonkami jak również ich domniemanymi parterami,
• zdjęcia,
• nagrania z awantur domowych,
• dokumenty dowodzące ukrywania dochodów i mienia przez małżonków,
• dokumenty dowodzące treści wpisów na portalach społecznościowych.

Kto składa wniosek?

Zazwyczaj nie robi różnicy to, kto złoży pozew. Bywają jednak takie konfiguracje, że to, kto złoży pozew rozwodowy ma istotne znaczenie dla osiągnięcia niektórych celów (np. wczesne uzyskanie zabezpieczenia alimentów).

W przypadku, gdy każdy z małżonków złoży pozew o rozwód, sąd odrzuci jeden z nich jako niedopuszczalny z uwagi na zawisłość sporu (tzw. lis pendens). O tym, które papiery zostaną odrzucone nie decyduje kolejność ich złożenia, a to, który pozew został szybciej przesłany przez sąd do pozwanego. Może się tak zdarzyć w sytuacji, gdy jeden z pozwów zawierał braki formalne. W tej sytuacji sąd wzywa powoda do ich uzupełnia w ciągu 7 dni. Drugi, nawet zdecydowanie później złożony pozew rozwodowy był bez braków formalnych, więc sąd od razu mógł rozpocząć procedowanie.

Mają Państwo wątpliwości co do tego, jak napisać pozew o rozwód? Pracownicy naszej kancelarii z przyjemnością odpowiedzą na Państwa pytania, które można przesłać przechodząc do zakładki kontakt.